Katı’ oyma anlamına gelir. Herhangi bir yazı veya şeklin özel bir keski yardımıyla deri, kâğıt gibi malzemelerden oyularak çıkarılması sayesinde meydana gelen bir süsleme sanatıdır. Katı’ sanatında oyularak çıkarılan ve başka tarafa yapıştırılan kısım için erkek oyma, oyulma sonrası oluşan boşluk kısmına ise dişi oyma adı verilir. El yazmalarının içinde, ciltlerinde veya hat örneklerinde karşımıza çıkabilecek olan katı’ motifleri arasında tek çiçek, vazo içinde çiçekler, tabiat manzaraları ve buket benzeri şekiller vardır. Kâğıt oyma sanatını meşgale edinmiş olanlara Katı’an (oymacılar) veyahut efşancı denir.
Kâğıt üzerinde yapılan en eski katı’ sanatı örneklerine İran’da rastlanır. Osmanlılara gelmesi 16. Yüzyılın başlarını bulur ki bu dönemde edilen rağbet sayesinde kâğıt oymacılığı giderek gelişim gösterir. 17. ve 18. yüzyıllarda da bu dönemlerin sanat anlayışına uygun olarak eserlerde ilerlemenin izlerine rastlanır. Türk kâğıt oymacılığında 17. yüzyılın başlarından itibaren Bursalı Mevlevi Fahri Dede, Halazade Mehmed, Nakşî, Efşancı Ahmet ve Canbazzade Osman gibi katı’ ustaları bilinir.
17. yüzyıl dolaylarında bu teknik Anadolu’yu ziyaret eden Batılı seyyahların beraberlerinde götürdükleri kimi eserler yoluyla, Avrupa’ya taşınır. Neticede 16. yüzyıl sonlarından 17. yüzyıl başlarına kadar Batı’da kâğıt oymalarına yönelik büyük bir ilgi peyda olur. Bu sanat türüne ilgi duyan Avrupalı sanatçılar, bir müddet sonra silhouette (gölge) ismini verdikleri kendi tarzlarını geliştirirler.
Türkiye’de Ord. Prof. Dr. A. Süheyl Ünver’in 1920’li yıllardan itibaren yaptığı araştırmalar, yayınlar ve atölye çalışmaları kati’ sanatının yeniden canlanmasını sağlar ve günümüzde de geleneksel tekniklerle yapılmaya devam eder.
